<< powrót do działu ZDROWIE <<
DYSPLAZJA
Dysplazja stawów biodrowych to najczęściej znany, dziedziczny zespół chorobowy wśród ras dużych i olbrzymich. Ale nie oznacza to, że dotyczy on jedynie tych
ras psów, niestety rasy średnie, małe i miniaturowe też cierpią na dysplazję, jednak dużo rzadziej i u nich ten problem jest bagatelizowany. Dysplazja stawów biodrowych
została opisana już w 1935 roku w USA i od tego czasu pojawiło się mnóstwo opracowań naukowych. Choroba ta jednak nie odnosi się jedynie do stawów biodrowych.
W podobnym procencie w populacji, występuje dysplazja stawów łokciowych i kolanowych, jednakże ze względu na inną budowę anatomiczną, są one mniej dokuczliwe i często nierozpoznawalne.
Dysplazja stawów biodrowych jest chorobą polegajacą na zmianach w ukształtowaniu panewki stawu biodrowego i główki kości udowej. Dochodzi do niej z powodu zbyt luźnych
poszczególnych połączeń stawu biodrowego i otaczających go mięśni i więzadeł. Szczeniak rodzi się z prawidłowymi stawami biodrowymi, ale mogą one ulec zwyrodnieniu w toku
rozwoju i stopniowego obciążania stawów. W wyniku "obciążania" takiego "luźnego stawu" od wieku ok. 2 tyg. rozwija się niestabilność, która zakłóca
rozwój panewki stawowej i główki kości udowej.
Należy na wstępie zaznaczyć, iż klinicyści często dzielą dysplazję na rentgenowską i kliniczną. Kliniczna to taka, która daje objawy, upośledza ruch i powoduje ból
psa. Rentgenowska natomiast to taka, której stopnie określa się na podstawie badania RTG. To, że lekarz radiolog stwierdzi, że nasz pies ma dysplazję typu C lub D wcale nie
oznacza, że dysplazja w sensie klinicznym musi go dotknąć. Przy prawidłowym, żywieniu, farmakoterapii i rehabilitacji, a czasami po zabiegach chirurgicznych możemy oszczędzić
psu cierpień.
Wg Orthopedic Foundation for Animals z USA, która w latach 1994-2003 prowadziła badania na temat występowania dysplazji w populacji, w 9,3% dysplazja dotyczy szczeniat po
rodzicach wolnych od niej. Po wolnym od dysplazji reproduktorze, a dysplazyjnej suce rodziło sie 18,8% dysplazyjnych psów, po wolnej od dysplazji suce, a dysplazyjnym psie
18,9%, zaś po obu dysplazyjnych rodzicach rodzi się aż 33,7% dysplazyjnych psów. Inne opracowania podają odpowiednio 17,5% przy zdrowych rodzicach, 28,4%, 41,7% do 46,2% przy
obu chorych osobnikach.
Na występowanie dysplazji oprócz dziedziczenia predyspozycji od swoich rodziców wpływ mają również takie czynniki jak:
- żywienie,
- masa ciała psa,
- wysiłek w trakcie wzrostu (skakanie, schodzenie ze schodów),
- niedobory witamin i suplementów żywnosciowych (w szczególności glukosaminy i chondroityny),
- budowa i wielkość mięśni zadu,
- hormony takie jak estrogeny, relaksyna, hormon wzrostu i parathormon.
Im wolniej rośnie pies i im później zostanie on obciążony dużym wysiłkiem fizycznym, tym prawdopodobieństwo wystąpienia dysplazji jest mniejsze. W tej chwili odrzuca się
raczej tezę, że dysplazję mogą powodować śliskie powierzchnie, a wręcz zaleca się, aby szczenię miało kontakt z każdym typem powierzchni podczas rozwoju. Obecnie wiele ośrodków
genetyki weterynaryjnej pracuje nad wyodrębnieniem genów odpowiedzialnych za predyspozycje do dysplazji oraz nad opracowaniem sondy genetycznej do ich wykrywania. W tej chwili
wydaje się, że będzie to 4-5 genów głównych, co niestety daje olbrzymią ilość kombinacji. W związku z tym coraz ważniejsze jest, aby nie dopuszczać do rozrodu psów
nawet ze średnią dysplazją. Należy także wnioskować z tego, że jeżeli dysplazja nie wystąpiła z danego skrzyżowania, to wcale nie oznacza, że przy innym nie wystąpi i na odwrót.
Rolą hodowcy na obecnym etapie może być jedynie zmniejszenie ryzyka wystąpienia choroby, oraz jak najlepszym żywieniu suki karmiącej i szczeniąt. Należy jednak pamiętać, że czynniki
środowiskowe czy niedobory nie wywołają dysplazji u psa, który nie posiada predyspozycji genetycznej.
-----
Na podstawie: J.Monkiewicz, J.Wajdzik "Kynologia o psie"; M.B.Willis "Poradnik dla hodowców psów"; R.Foster, M.Smith "Hip dysplasia";
F.Smith "Genetic Lottery-Do you want to play?"; R. J. Todhunter, S. P. Bliss, G. Casella, R. Wu, G. Lust, N. I. Burton-Wurster, A. J. Williams, R. O. Gilbert, and G. M. Acland
"Genetic Structure of Susceptibility Traits for Hip Dysplasia and Microsatellite Informativeness of an Outcrossed Canine Pedigree"; T. J. Dunn, Jr. "CANINE HIP DYSPLASIA
(CHD)" - opracowali Agnieszka i Radek Suchner
